Εξωλεκτική επικοινωνία ή αλλιώς γλώσσα του σώματος

Η εξωλεκτική ή μη λεκτική επικοινωνία είναι η επικοινωνία που επιτυγχάνεται χωρίς την ανταλλαγή λεκτικών μηνυμάτων. Επηρεάζει τη συμπεριφορά, τα συναισθήματα και τη νοητική κατάσταση κάποιου άλλου μέσω μη λεκτικών καναλιών. Αν σκεφτούμε πως η πρώτη εντύπωση για κάποιον σχηματίζεται πολύ πριν εκείνος μιλήσει, θα κατανοήσουμε τη σημασία και τη δύναμη της μη λεκτικής επικοινωνίας. Το μεγαλύτερο ποσοστό επικοινωνίας επιτυγχάνεται μέσω μη λεκτικών αντιδράσεων, αφού οι εκφράσεις του προσώπου και του σώματος «προδίδουν» τις προθέσεις, ενώ οι λέξεις επιλέγονται συνειδητά για κάθε περίσταση. Ο άνθρωπος, άλλωστε, από την αρχή της ζωής του ακόμα επικοινωνεί εξωλεκτικά. Η ανάπτυξη του λόγου έρχεται σε επόμενα στάδια. Ο τρόπος επικοινωνίας καθορίζει την ποιότητα των σχέσεων και την ικανοποίηση που θα αντλήσουμε από αυτές.

Τα μη λεκτικά μηνύματα εκπέμπονται από τις εξής βασικές πηγές:

• τη παρουσία ενός ανθρώπου, η οποία δημιουργεί μια γενική εντύπωση. Οι μορφασμοί του προσώπου, οι κινήσεις, οι χειρονομίες, το ντύσιμο, η εξωτερική εμφάνιση, η στάση του σώματος, οι κανόνες καλής συμπεριφοράς είναι τα στοιχεία που μεταφέρουν τα μηνύματα από τον πομπό στον δέκτη. Η εμφάνιση χαρακτηρίζεται από τη φυσική έλξη του προσώπου, τη κατάσταση του σώματος και την ενδυμασία. Εξαρτάται από τη περίσταση, τους στόχους, τη συναισθηματική κατάσταση ή ακόμα και από τα πολιτισμικά στοιχεία, ενώ μας πληροφορεί για την προσωπικότητα του ατόμου, την οικονομική, κοινωνική και συναισθηματική του θέση.
• τον προσωπικό χώρο του ατόμου. Είτε αναφερόμαστε σε σπίτι είτε σε επαγγελματικό χώρο τα στοιχεία που μεταδίδουν τα μη λεκτικά μηνύματα είναι η τοποθεσία, η αρχιτεκτονική και διακόσμηση του χώρου, ο φωτισμός, τα χρώματα ακόμα και οι μυρωδιές.
• τα μη λεκτικά στοιχεία του λόγου του, δηλαδή το ρυθμό ομιλίας, τον ήχο της φωνής, την ταχύτητα του λόγου, την ένταση της φωνής, τη σταθερότητα, τη προφορά, τις παύσεις.

Σημαντικό ρόλο στην επίτευξη της επικοινωνίας παίζει η απόσταση που υπάρχει ανάμεσα σε δυο ή περισσότερους συνομιλητές. Οι αποστάσεις ή αλλιώς οι ζωτικοί χώροι που διατηρούνται, συμβάλλουν στην αίσθηση ασφάλειας και οικειότητας. Πιο αναλυτικά αναφέρουμε ότι διαχωρίζονται οι εξής ζώνες: η ζώνη οικειότητας που κυμαίνεται ανάμεσα στα 15-46 εκατοστά. Νιώθουμε άνετα όταν μέσα σε αυτή τη ζώνη βρίσκονται πολύ οικεία άτομα, ενώ σε περίπτωση εισβολής άγνωστων ατόμων αισθανόμαστε απειλή, ανασφάλεια, αμηχανία, καταστάσεις που καθιστούν αδύνατη την επικοινωνία. Η προσωπική ζώνη που κυμαίνεται ανάμεσα στα 46 εκατοστά και τα 1-2 μέτρα. Πρόκειται για την απόσταση που διατηρούμε σε κοινωνικές συναναστροφές και φιλικές συγκεντρώσεις. Η κοινωνική ζώνη που φτάνει μέχρι τα 3-6 μέτρα. Είναι η απόσταση που κρατάμε από ξένους. Ενώ πάνω από τα 3-6 μέτρα περνάμε στη δημόσια ζώνη όταν απευθυνόμαστε σε ακροατήριο.

Η γλώσσα του σώματος μέσα από τη χρήση του internet

Σήμερα που το internet και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, έχουμε τη δυνατότητα να παρατηρήσουμε τη συμμετοχή της εξωλεκτικής επικοινωνίας ακόμα και εκεί. Πολύ συχνά τα emoticons αντικαθιστούν λέξεις και ολόκληρες φράσεις. Αρκεί η επιλογή ενός εικονιδίου για να εκφραστεί η χαρά, η λύπη, ο θυμός, η αγάπη, η έκπληξη, η κούραση, η πρόθεση, ή ακόμα και η περίσταση στην οποία βρίσκεται ο χρήστης. Άλλοτε η αδυναμία έκφρασης μέσω του γραπτού λόγου και άλλοτε η προσπάθεια αποφυγής παρανόησης όσων γράφονται οδηγεί στη χρήση emoticons. Τον ίδιο σκοπό εξυπηρετούν τα σημεία στίξης, που εμπλουτίζουν το γραπτό κείμενο με συναίσθημα και με τις απαραίτητες παύσεις στη ροή του λόγου.

Πώς η εξωλεκτική επικοινωνία συμβάλλει στη διάδοση θετικών πληροφοριών για το ίδιο το άτομο;

• Παρατηρήστε τον εαυτό σας και τις αντιδράσεις σας: δώστε σημασία στην εμφάνισή σας, παρατηρήστε τα ρούχα που επιλέγετε για κάθε περίσταση. Προσέξτε τον τρόπο που στέκεστε ή που κάθεστε, πώς χρησιμοποιείτε τα χέρια σας, αν διατηρείτε βλεμματική επαφή. Ακούστε τη φωνή σας, την ένταση, τη σταθερότητα, τις παύσεις που κάνετε. Προσπαθήστε να κατανοήσετε το σώμα σας και να αποκωδικοποιήσετε τα μηνύματα που εκφράζει. Ελέγξτε αν τα λεγόμενά σας υποστηρίζονται από τη γλώσσα του σώματός σας.
• Παρατηρήστε τους γύρω σας: δείτε πως αντιδρούν οι συνομιλητές σας, παρατηρήστε την εμφάνισή τους, την ομιλία τους, το χώρο τους. Προσπαθήστε να εντοπίσετε αν τα λεκτικά και εξωλεκτικά τους μηνύματα λειτουργούν συμπληρωματικά. Εξασκηθείτε στην παρατήρηση της συμπεριφοράς και της γλώσσας του σώματος για να κατανοήσετε πώς μπορεί να φαίνεστε και εσείς σε ανάλογη περίσταση.
• Βελτιώστε τη στάση του σώματός σας: μπορείτε να επιλέξετε ασκήσεις που ενδυναμώνουν τη σπονδυλική στήλη και συντελούν στην ορθότερη στάση σώματος. Εναλλακτικά, επικεντρωθείτε στο σώμα σας και προσπαθήστε να κρατάτε ίσια την πλάτη, να αποφεύγετε τη καθιστική ζωή και να μην ταλαιπωρείστε με στάσεις που καταπονούν τη μέση και την πλάτη.
• Αναπτύξτε την αυτοεκτίμησή σας: η θετική αυτοεικόνα και η αυτοπεποίθηση προσφέρουν σιγουριά και μεταδίδονται στους άλλους. Αγαπήστε τον εαυτό σας, δεχτείτε τον, αποδεχτείτε τα θετικά και αρνητικά σας στοιχεία, σεβαστείτε εσάς και τους άλλους. Η ευγένεια και η καλή διάθεση θα σας γεμίσουν ηρεμία και θα κερδίσετε τη συμπάθεια των γύρω σας.

Να είστε πάντα καλά και να το δείχνετε!