Αναβλητικότητα σημαίνει να καθυστερούμε, να αναβάλλουμε σκόπιμα κάτι το οποίο πρέπει ή χρειάζεται να γίνει. Μπορεί να σχετίζεται με οποιαδήποτε δραστηριότητα που μας φαίνεται κουραστική, βαρετή, φορτική. Έχει συμβεί σε όλους κάποιες φορές να καθυστερούμε ή να αναβάλλουμε την ολοκλήρωση κάποιας δουλειάς. Τα άτομα, όμως, που χαρακτηρίζονται ως «αναβλητικά» τείνουν να αναβάλλουν συστηματικά ακόμα και καθημερινές δραστηριότητες καθιστώντας δυσλειτουργική την οργάνωση της ζωής τους. Όλα όσα έχουν να κάνουν συσσωρεύονται προκαλώντας τους επιπλέον πίεση και άγχος, δυσκολεύουν τις δραστηριότητές τους και συχνά τους καθιστούν αναξιόπιστους απέναντι στους άλλους, τους φορτίζουν με τύψεις και αίσθημα ανεπάρκειας.
Για ποιους λόγους αναβάλλουμε;
- Φοβόμαστε ότι θα αποτύχουμε σε αυτό που έχουμε αναλάβει ή-όσο και αν ακούγεται παράξενο-ότι θα επιτύχουμε. Η προσοχή που θα στραφεί πάνω μας και οι απαιτήσεις που θα προκύψουν, πολλές φορές, μας τρομάζουν.
- Αισθανόμαστε ότι δεν θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τα εμπόδια και κατά συνέπεια δεν είμαστε καλοί σε αυτό που κάνουμε.
- Φοβόμαστε την απόρριψη. Αποφεύγουμε να τελειώσουμε μια δουλειά μήπως δεν είναι αρεστή στους υπόλοιπους. Αναβάλλουμε να συναναστραφούμε άτομα αν νομίζουμε ότι θα μας απορρίψουν γνωρίζοντάς μας καλύτερα.
- Μέσω της αναβλητικότητας εκφράζουμε τη δυσαρέσκειά μας απέναντι σε άτομα ή στις δουλειές που έχουμε να κάνουμε. Μπορεί κάποια από τις δουλειές που αναβάλλουμε να μας φαίνεται κουραστική, αδιάφορη και βαρετή, αλλά ακόμα, ενδέχεται με αυτό τον τρόπο να εκφράζουμε τη δυσαρέσκειά μας για το άτομο, το οποίο μας ανέθεσε κάτι ή με το οποίο σχετίζεται αυτό που έχουμε να κάνουμε.
- Δεν υπάρχει συγκεκριμένος στόχος. Μαζεύουμε δουλειές χωρίς να βάζουμε προτεραιότητες. Δεν έχουμε την απαραίτητη εμπειρία και το τι πρέπει πρώτα να τελειώσουμε και πότε είναι ασαφές.
- Είμαστε παρορμητικοί και ανυπόμονοι: το άγχος της προθεσμίας προκαλεί πίεση και αρνητικά συναισθήματα, τα οποία προτιμούμε να προσπεράσουμε επιλέγοντας την προσωρινή ευχαρίστηση που μας προσφέρει η αναβολή. Δεν υπάρχει ο απαιτούμενος αυτοέλεγχος.
Πρακτικές που συντελούν στον έλεγχο της αναβλητικότητας:
- Αλλάξτε οπτική, δείτε τα πράγματα θετικά: μην προδικάζετε αυτό που έχετε να κάνετε πείθοντας τον εαυτό σας ότι δεν θα τα καταφέρετε ή ότι δεν θα είστε αρκετά καλοί. Ξεκινήστε με καλή διάθεση και δείτε το σαν μια νέα εμπειρία, σαν κάτι καινούριο που θα μάθετε. Μετατρέψτε το σε προσωπική σας επιτυχία, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, αφού θα έχετε καταφέρει να ολοκληρώσετε κάτι στον χρόνο που σας δόθηκε.
- Οργανώστε τις δραστηριότητες και κατανείμετε σωστά τον χρόνο σας: Ξεκινήστε από τα πιο σημαντικά και επείγοντα. Αφήνετε κενά διαστήματα από δραστηριότητα σε δραστηριότητα ώστε να προλάβετε να είστε στην ώρα σας. Μη ξεχνάτε τον προσωπικό χρόνο για ξεκούραση και διασκέδαση.
- Αρχικά αφιερώστε λίγο χρόνο στη δουλειά που πρέπει να κάνετε: μην ξεκινάτε λέγοντας πως πρέπει να αφιερώσετε ώρες ή ολόκληρη τη μέρα. Αυτό θα σας αποθαρρύνει και θα σας κουράσει μόνο ως σκέψη. Πείστε τον εαυτό σας ότι θα αφιερώσετε ένα τέταρτο ή μισή ώρα και μη ξεχνάτε ….. η αρχή είναι το ήμισυ του παντός.
- Σπάστε τη δουλειά σε μικρότερα κομμάτια: προχωρήστε σιγά-σιγά, βήμα-βήμα. Η δουλειά θα γίνει πιο ξεκούραστα και καθετί που θα τελειώνετε θα σας προσφέρει χαρά και ικανοποίηση.
- Επιβραβεύστε και ανταμείψτε τον εαυτό σας: αξίζει να θυμάστε ότι τα μεγάλα πράγματα στη ζωή είναι λίγα, τα απλά και καθημερινά είναι που διαγράφουν την πορεία μας. Μην αμελείτε, λοιπόν, να επιβραβεύετε τον εαυτό σας έστω και για κάτι μικρό. Αξιοποιήστε την ανταμοιβή ως κίνητρο για να ολοκληρώσετε αυτό που έχετε θέσει ως στόχο.
- Αλλάξτε περιβάλλον και απομακρυνθείτε από ερεθίσματα που σας αποσπούν την προσοχή: αν βρίσκεστε κάπου με φασαρία ή πολύ κόσμο ψάξτε κάποιο πιο ήσυχο σημείο.
- Παρακολουθήστε το χρόνο σας και συνειδητοποιήστε πόσο χρόνο ξοδεύετε και που: δείτε αν υπάρχει κάτι που σας δυσκολεύει και σας καθυστερεί πολύ. Εντοπίστε αν κάπου χάνετε άσκοπα τον χρόνο σας.
- Συγκεντρώστε ότι σας χρειάζεται για τη δουλειά σας πριν ξεκινήσετε: έτσι η προσοχή σας δεν θα αποσπάται στο να ψάχνετε πράγματα, σημειώσεις, έγγραφα που θα σας καθυστερούν και θα σας αποσπούν.
- Προσπαθήστε να εντοπίσετε αν λειτουργείτε ως τελειομανείς: οι ιδιαίτερα υψηλές προσδοκίες ή η πίεση που ασκείτε στον εαυτό σας, ώστε το αποτέλεσμα να είναι τέλειο, κάνει τη δουλειά που έχετε αναλάβει να φαντάζει τεράστια και απαιτητική και εντείνει την αναβλητικότητα. Δοκιμάστε να κάνετε το καλύτερο που μπορείτε, βάλτε ποιότητα και μεράκι στη δουλειά σας, αλλά επιτρέψτε στον εαυτό σας το ενδεχόμενο πιθανού λάθους που έχει πολλά να σας διδάξει.
- Κρατήστε ημερολόγιο: καταγράψτε τις δουλειές που έχετε να κάνετε στη διάρκεια της μέρας αλλά και τις δουλειές που συστηματικά αναβάλλετε. Σημειώστε τους λόγους που σας οδηγούν στο να αναβάλλετε. Τα συναισθήματά σας θα πάρουν μορφή και θα γνωρίζετε τι είναι αυτό που έχετε να αντιμετωπίσετε κάθε φορά.
- Συνειδητοποιήστε ότι η αναβλητικότητα φέρνει περισσότερες αρνητικές συνέπειες από την προσωρινή ανακούφιση που αισθάνεστε όταν αποφεύγετε το άγχος της προθεσμίας: περισσότερος θυμός σε εσάς και τους άλλους, απογοήτευση, ενοχή, χαμηλή παραγωγικότητα, αίσθημα ανεπάρκειας, χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Μη περιμένετε να έρθουν όλα τέλεια και βολικά. Δημιουργείστε εσείς τις κατάλληλες συνθήκες και απλά ξεκινήστε το έργο σας!
Να θυμάστε
«Αυτός που περιμένει πολύ, δεν πρέπει να περιμένει πολλά.»
Gabriel Garcia Marquez, 1927-, Κολομβιανός συγγραφέας, Νόμπελ 1982
Να είστε καλά!
